Pellet jako paliwo alternatywne (ogrzewanie peletowe)

W Polsce pellet jest paliwem stosunkowo nowym. Jednak jego popularność rośnie z każdym rokiem. Na podstawie kilkuletniej obserwacji rynku można stwierdzić, że zmiany są dość dynamiczne, szczególnie od początku 2000 roku. Duże zainteresowanie eko ogrzewaniem jest wynikiem kilku czynników, między innymi szeregu mocnych stron tego rozwiązania, jak również możliwość dofinansowania wymiany kotłów na opalane biomasą, realizowane z różnych programów operacyjnych przez samorządy terytorialne.

Jeszcze kilka lat wcześniej piece / kotły na pellet montowane były najczęściej w firmach, instytucjach itp., bardzo rzadko w domach prywatnych. Na takie rozwiązanie decydowali się w większości mieszkańcy miast. Małe zainteresowanie mogło wynikać z obaw przed nową nieznaną technologią, małej wiedzy o urządzeniach i braku wykwalifikowanych instalatorów. Potencjalny użytkownik zadawał sobie pytania: czy to się u mnie sprawdzi? Czy się opłaci? Gdzie kupię dobry pellet i czy w ogóle jest dostępny w okolicy?

Obecnie pellet w stosunku do węgla stanowi mały procent zużycia, jednak poza tym że bycie eko staje się modne, to dodatkowo odczuwa się pewną presję na ten aspekt, szczególnie w miastach, gdzie coraz częściej kontroli podlegają materiały opałowe, którymi ogrzewa się budynki. Rządzący poprzez „subtelny nacisk” stosowany najczęściej poprzez media nakłaniają nas do przejścia na bardziej ekologiczny tryb życia. Najlepszym przykładem są kampanie informacyjne oraz częste doniesienia dotyczące trującego smogu. Aby uniknąć kar nałożonych przez Unię Europejską, Polska do 2020 roku zobowiązana jest zmniejszyć emisję dwutlenku węgla poza przemysłem, nawet do 24%. Z kolei od roku 2022 zostanie wprowadzony zakaz instalowania kotłów węglowych, co również przyczyni się do wzrostu zainteresowania paliwami alternatywnymi.

Zalety ogrzewania pelletem oraz potencjalne ryzyko

Przeprowadzając własne badania na podstawie dostępnych materiałów, wielu rozmów z klientami, doświadczeń z produkcji oraz użytkowania kotła na pellet, trudno doszukać się nam minusów, które przyczyniłyby się do odrzucenia tego rozwiązania przy wyborze instalacji CO.

Pellet zapewnia komfort, czego nie można powiedzieć o ekogroszku, poza tym zerowa emisja CO2 oraz substancji szkodliwych, kilogram popiołu z tony pelletu to tylko wybrane plusy granulek drzewnych. Nowoczesne urządzenia, poza koniecznością dosypywania pelletu do zasobnika, są bezobsługowe, a wynoszenie popiołu z pieca wymagane jest raz lub dwa razy na sezon.

Rozwiązanie idealne? Nie do końca. Nawet 80% awarii urządzeń grzewczych wynika ze stosowania pelletu, który nie nadaje się do użytku w domowych kotłach czy piecach. Drewniany granulat, czego nie widać gołym okiem, może posiadać zbyt dużą zawartość wilgoci, w składzie mogą być obecne dodatki chemiczne lub piach, przez który codziennie trzeba czyścić palnik.

Aby móc w pełni cieszyć z korzyści, jakie zapewnia zasilanie pelletem, ważne jest stosowanie tylko sprawdzonego granulatu, najlepiej takiego, który posiada aktualny certyfikat jakości DIN Plus oraz EN Plus A1 / A2. Kupując jednak pellet z certyfikatem, musimy być pewni, że dana firma taki certyfikat posiada, że nie wprowadza klienta w błąd stwierdzeniem, że oferowany pellet „spełnia wymagania DIN Plus”.

Znaczenie certyfikatu w wielu przypadkach straciło na wartości przez nieuczciwych producentów, dystrybutorów, którzy chwalą się certyfikatem jakości, którego nie mają, lub posługują się dokumentem, którego ważność wygasła kilka lat wcześniej, z kolei oferowany pellet nie był badany latami. Działania te mają na celu uzyskanie lepszej ceny ze sprzedaży, jednak w wielu przypadkach klient nawet nie jest świadomy, że parametry pelletu, który zakupił nijak mają się do wymagań restrykcyjnych norm jakości, które określa dokument. W najlepszym przypadku pellet nie sprawi problemu, jednak zużycie może być dużo większe z powodu niskiej kaloryczności. W przypadku zanieczyszczonego pelletu może dojść do uszkodzenia pieca, nie wspominając o uciążliwym, codziennym czyszczeniu palnika ze spieku, piachu, wygasania lub zacinania się ślimaka. Istnieje również ryzyko, że przy dużych mrozach nie będziemy w stanie ogrzać domu, nawet przy maksymalnych ustawieniach wydajności kotła.

Przed zakupem kotła na pellet warto sprawdzić, czy w naszej okolicy jest producent lub dystrybutor dobrego pelletu drzewnego. Jeśli jest, to należy się upewnić, czy nie zapewnia czasami taniego pelletu importowanego ze Wschodu lub pelletu ze słomy / słonecznika. W przypadku kiedy punkt sprzedaży jest w dużej odległości, koszt opału może znacząco wzrosnąć z uwagi na drogi transport. Najlepiej jeśli punkt sprzedaży jest zlokalizowany nie dalej niż do 60 kilometrów.

Jak realnie wygląda produkcja pelletu

Krótko mówiąc, pellet drzewny to sprasowane pod dużym ciśnieniem i temperaturą trociny z drzew iglastych lub liściastych. Produkcja jest jednak bardziej skomplikowana. Do wytworzenia pelletu wysokiej jakości poza profesjonalną, kompletną linią produkcyjną, konieczny jest doskonałej jakości surowiec.

Trociny drzewne, najlepiej sosnowe lub z dodatkiem trocin drzew liściastych, powinny mieścić się w bardzo małym przedziale wilgotności (max 15%) oraz frakcji (max 3 mm). Również bardzo ważna jest czystość surowca. Proces produkcyjny to mielenie, suszenie, prasowanie oraz pakowanie. Efekt końcowy zawsze będzie wynikiem wartości materiału pierwotnego. Najlepszym surowcem są trociny drzew iglastych, gdyż zawierają żywice, dzięki którym pellet formuje się bez dodatków pod wpływem temperatury.

Producenci w znacznej większości stosują dodatki, tak zwane lepiszcze, w celu zwiększenia wydajności produkcyjnej oraz poprawy efektu wizualnego (szklistość, jasność). Stosowanie komponentu nie ma większego znaczenia dla jakości, pod warunkiem że stanowi to niewielki procent. Zbyt duża zawartość znacząco obniża wartość opałową lub przyczynia się do powstawania nagaru na palniku.

Jak kupić dobry pellet

Wraz ze sprzedanym pelletem sprzedawca zobowiązany jest przekazać kupującemu dokument zakupu. Jest to swego rodzaju gwarancja, iż w przypadku towaru niezgodnego z oczekiwaniami klienta dystrybutor / producent zobowiązany będzie podjąć kroki mające na celu rozwiązanie problemu z towarem, który nie jest odpowiedni do danego urządzenia. Opakowanie powinno być opatrzone logo producenta, numerem certyfikatu jakości oraz parametrami pelletu.

W przypadku ignorowania informacji opisanych powyżej kupujący może się narazić na duże straty. W sytuacji problemów z pelletem nieuczciwy sprzedawca nie przyjmie reklamacji, uzna że dany pellet nie został sprzedany przez jego firmę, gdyż worek nie posiada żadnych opisów. Wtedy klient nie ma już do kogo się zwrócić.

Poniżej link podmiotów certyfikowanych producentów, dystrybutorów pelletu drzewnego: http://www.enplus-pel lets.eu/production/certified-producers/

Różnica w cenie pelletu certyfikowanego a pelletu „no name” jest na poziomie około 100 zł za tonę. Z reguły jest tak, że klienci często poszukują tańszego pelletu od małych producentów, aby zaoszczędzić na opale. Jednak takie eksperymentowanie kończy się przy pierwszym napotkanym problemie, który zazwyczaj występuje w czasie największych mrozów.

Opracował:
Mariusz Stępień
WOMAR